Salon Parke mi Seramik mi? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Seçim Yapmak
Her seçim bir öğrenme sürecidir. Tıpkı öğrencinin yeni bir kavramı keşfederken geçirdiği zihinsel dönüşüm gibi, ev sahibi de yaşam alanını biçimlendirirken kendi değerlerini, ihtiyaçlarını ve estetik anlayışını yeniden öğrenir. Eğitimci kimliğimle her zaman şuna inanmışımdır: Öğrenme yalnızca okul sıralarında değil, yaşamın her karar anında gerçekleşir. Bu yazıda, “Salon parke mi seramik mi?” sorusunu yüzeysel bir malzeme tercihi olmaktan çıkarıp, pedagojik bir öğrenme deneyimi olarak ele alacağız.
—
Öğrenmenin Temeli: Deneyim, Dönüşüm ve Karar
John Dewey’nin deneyim temelli öğrenme kuramı, her bireyin bilgiyi yaşam deneyimleri üzerinden yapılandırdığını söyler. Bu bakış açısıyla düşündüğümüzde, salon zeminine parke mi yoksa seramik mi döşeyeceğimiz kararı da bir deneyimdir. Çocukların oyun oynadığı, misafirlerin ağırlandığı, kitapların okunduğu bu alan sadece fiziksel değil, duygusal bir mekândır. Seçim yaparken bu deneyimi nasıl yaşamak istediğimiz, öğrenme sürecimizin merkezine yerleşir.
Bir öğrenci, kendi öğrenme tarzını keşfettiğinde nasıl daha etkili öğreniyorsa; bir birey de yaşam alanını biçimlendirirken kendi yaşam tarzını, konfor anlayışını ve estetik duygusunu tanır. Bu, “öğrenmenin içselleşmesi”dir.
—
Parke: Duygusal Isı ve Doğallığın Pedagojisi
Parke, doğanın sıcaklığını eve taşır. Tıpkı Vygotsky’nin sosyal etkileşimle öğrenme kuramında vurguladığı gibi, parke de öğrenme ortamında duygusal bağ kurar. Ahşabın sıcak dokusu, bireyin çevresiyle kurduğu etkileşimi güçlendirir; eve aidiyet hissini artırır.
Eğitimsel bir bakışla, parke seçimi “duygusal öğrenme”ye benzer. Öğrencinin öğretmenine güven duyması gibi, birey de yaşadığı ortama güven duyar. Parke zeminde yürümek, sıcaklığı hissetmek, çocukların yere oturup oyun oynayabilmesi… Bunların her biri duyusal farkındalık yoluyla öğrenmeyi destekler.
Parke, aynı zamanda bireyselleştirilebilir bir alandır. Farklı renk tonları, yüzey dokuları ve malzeme türleriyle kişisel bir kimlik oluşturur. Bu, bireyin “özerklik” ihtiyacına karşılık gelir; tıpkı öğrenmede öğrencinin kendi yolunu bulması gibi.
—
Seramik: Dayanıklılığın ve Disiplinin Pedagojisi
Seramik ise planlı, düzenli ve kalıcı bir öğrenme biçimini temsil eder. Piaget’nin bilişsel gelişim teorisine göre öğrenme, yapılandırılmış aşamalarla ilerler. Seramik zemin de bu disiplinli düzenin mekânsal karşılığıdır.
Seramik, kolay temizlenir, uzun ömürlüdür ve çevresel faktörlere karşı dayanıklıdır. Bu yönüyle, bilişsel öğrenmede “süreklilik” ve “istikrar” kavramlarını çağrıştırır. Soğuk yapısı, bazıları için mesafeli gelebilir; ancak bu da her öğrenme biçiminde olduğu gibi bireysel farklılıklarla ilgilidir. Kimi öğrenci soyut kavramlarda, kimi somut materyallerde öğrenir; kimi birey de sıcaklığı değil, sadeliği ve hijyeni tercih eder.
Seramik, özellikle kalabalık ailelerde, evcil hayvan sahiplerinde veya yüksek kullanım alanlarında pratik bir çözüm sunar. Bu da “uyarlanabilir öğrenme” kavramıyla örtüşür: ortamın koşullarına uygun bir strateji geliştirmek.
—
Pedagojik Bir Karar Süreci: Öğrenen Ev Sahibi
Evin zeminine karar verirken aslında “nasıl bir öğrenen” olduğumuzu da fark ederiz. Karar süreci; bilgi toplama, analiz etme, karşılaştırma ve sonuç çıkarma aşamalarını içerir — tıpkı bir öğrenme döngüsü gibi.
Parke seçimi, duygusal öğrenmeye; seramik seçimi, bilişsel öğrenmeye daha yakındır. Ancak en doğru tercih, bu iki öğrenme biçimini bütünleştiren “karma öğrenme” yaklaşımıyla mümkündür. Yani, kimi odalarda parke, kimi alanlarda seramik kullanmak; öğrenme gibi, mekânı da duruma göre esnekleştirmektir.
—
Toplumsal Öğrenme: Evlerimizin Kültürel Aynası
Zemin tercihleri yalnızca bireysel değil, toplumsal değerlerin de bir yansımasıdır. Bir toplumun ev tercihleri, onun öğrenme kültürünü de yansıtır. Parke, doğallığa ve samimiyete yönelen toplumlarda; seramik, düzen ve hijyenin ön planda olduğu toplumlarda öne çıkar.
Albert Bandura’nın sosyal öğrenme kuramına göre insanlar gözlemleyerek öğrenir. Belki de çevremizdeki insanların evlerinde gördüklerimiz, bizim farkında olmadan yaptığımız seçimleri biçimlendiriyordur. Bu durumda sorulması gereken soru şudur:
Gerçekten kendi ihtiyaçlarımızdan mı öğreniyoruz, yoksa başkalarının tercihlerini mi tekrar ediyoruz?
—
Sonuç: Öğrenmenin Zemini Nerede Başlar?
Salon parke mi, seramik mi? Belki de asıl soru bu değildir. Asıl soru, biz hangi öğrenme biçimiyle yaşamayı seçiyoruz? Duygularımızı mı, mantığımızı mı temel alıyoruz? Yoksa her ikisini harmanlayarak kendi yaşam felsefemizi mi kuruyoruz?
Her seçim bir öğrenmedir. Evimizin zemini, öğrenme biçimimizin sessiz bir yansımasıdır. Peki siz, kendi öğrenme yolculuğunuzda hangi zeminde yürümeyi seçerdiniz?